Η επιλογή του Κ.Σημίτη να ξεκινήσει την πολιτική του αντεπίθεση από το κόμμα και μάλιστα επιβάλλοντας μια σαρωτική αλλαγή προσώπων στο καθοδηγητικό όργανο, αποτελεί σημείο τομής τόσο για το ίδιο το ΠΑΣΟΚ όσο και συνολικά για το κομματικό σύστημα. Στην ουσία, ο Κ.Σημίτης υπογραμμίζει με την κίνηση αυτή ότι το ‘ιστορικό ΠΑΣΟΚ’ έχει εξαντλήσει πλέον και το τελευταίο στοιχείο της δυναμικής του και για το λόγο αυτό χρειάζεται μια νέα φυσιογνωμία (πολιτικό στίγμα), μια νέα σχέση με την κοινωνία (οργάνωση) και ένα νέο πολιτικό προσωπικό (ανανεωμένη ιδεολογικά και ηθικά ηγετική ομάδα). Τα ‘Ιουλιανά’ του 2003 σηματοδοτούν την ιδρυτική πράξη ενός ‘νέου’ πολιτικού κόμματος, με πρωτότυπα χαρακτηριστικά και με έντονη τη σφραγίδα του ιδρυτή του.
Η κίνηση αυτή του Κ.Σημίτη ήταν επιβεβλημένη για δύο λόγους:
α) διότι η όλη παρουσία και οσμή που αναδύει το ‘κόμμα ΠΑΣΟΚ’ εδώ και αρκετά χρόνια (με ευθύνη μεγάλη και των λεγόμενων ‘εκσυγχρονιστών’) αποτελεί τροχοπέδη σε κάθε σοβαρή εκσυγχρονιστική προσπάθεια. Μέλη μιας χρήσεως ‘προπληρωμένης’ συνδρομής, ισχυρές πελατειακές σχέσεις, ανύπαρκτες διαδικασίες πολιτικής συμμετοχής, τοπικές εξουσίες αναπαραγόμενες μέσω διαπλοκών με κάθε είδους παράγοντες, συνθέτουν την (φθαρμένη) εικόνα του κόμματος. Ενός μηχανισμού που δεν αντλεί πλέον από την κοινωνία, αλλά επιβάλλει σε αυτήν πρόσωπα, πολιτικές και κουλτούρες. Η αντίφαση μεταξύ μιας κυβέρνησης που (έστω με λάθη και δυσκολίες) προωθεί ένα εκσυγχρονιστικό έργο και ενός κόμματος που (με αντιφάσεις και αυτό βεβαίως) εμπράκτως κινείται με άλλες λογικές και προτεραιότητες ήταν παραπάνω από εμφανής.
β) διότι η εικόνα φθοράς προσώπων και μηχανισμών λόγω της πολύχρονης εξουσίας και η διατύπωση της κατηγορίας του ‘καθεστωτισμού’ δεν είναι απλώς και μόνον αντιπολιτευτικό τρυκ, αλλά συνιστά βασική άποψη - εκτίμηση της κοινής γνώμης. Συνεπώς, επιβαλλόταν (και επιβάλλεται ακόμη) μια ‘απάντηση’ στην εικόνα αυτή, που δεν μπορούσε να είναι άλλη από το να δείχνεται ότι, ακόμα και παραμένοντας στην εξουσία, η κυβερνητική παράταξη έχει τη βούληση και τη δύναμη να ανανεώνει τα πρόσωπα και την εικόνα της και να μάχεται τον ‘καθεστωτισμό’.
Τόσο η εικόνα του ‘κόμματος – ΠΑΣΟΚ’ όσο και η εικόνα του ‘καθεστωτισμού’ αποτελούσαν δύο πολύ σημαντικά βαρίδια για τις επόμενες εκλογές. Η αποτίναξή τους αποτελεί μια αναγκαία και τολμηρή επιλογή, που σαφέστατα και υπό προϋποθέσεις μπορεί να δώσει άλλη δυναμική.
Βεβαίως, όλες οι κινήσεις κρίνονται εκ του τελικού αποτελέσματος. Και αποτέλεσμα στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι η επιτάχυνση και αποτελεσματικότητα του κυβερνητικού έργου, κυρίως στους κρίσιμους τομείς της κοινωνικής συνοχής και των σχετικών υποδομών. Όχι για λόγους ‘τεχνοκρατικής μετρησιμότητας’ των επιτυχιών και προβολής του κυβερνητικού έργου στην προεκλογική περίοδο, αλλά για λόγους συνοχής της κοινωνικής συμμαχίας που θέλει να εκφράσει η κυβερνητική παράταξη. Η σημερινή υστέρηση του ΠΑΣΟΚ στο εκλογικό σώμα οφείλεται στο ότι σημαντικές κοινωνικές ομάδες και κατηγορίες που το υποστήριξαν στην εκσυγχρονιστική του προοπτική στις εκλογές του 1996 και του 2000 έχουν αποστασιοποιηθεί, κάποιες δε έχουν μετακινηθεί προς τη ΝΔ. Στο ζήτημα του ποιες κοινωνικές συμμαχίες εκφράζει σήμερα το ΠΑΣΟΚ του Κ.Σημίτη και κυρίως ποιες συμμαχίες θέλει να εκφράσει, οι απαντήσεις θα είναι περισσότερο δύσκολες και λιγότερο προφανείς. Και αυτές, σε τελική ανάλυση, θα κρίνουν τη θέση του νέου κόμματος στο ελληνικό κομματικό σύστημα της επόμενης περιόδου.
|