|
Η δυνάμει επιρροή ενός ‘κόμματος Αβραμόπουλου’ – επιρροή που καταγράφεται αυτή τη στιγμή σε ένα 15-17% του εκλογικού σώματος – υπήρξε ένα από τα ζητήματα που κυριάρχησαν στην επικαιρότητα της τελευταίας εβδομάδας. Θα επιχειρήσουμε με το σημείωμα αυτό να καταγράψουμε ορισμένες κρίσιμες παραμέτρους αυτής της επιρροής, ώστε να φωτιστούν περισσότερο κάποιες διαφαινόμενες τάσεις της πολιτικής σκηνής.
Οι επιπτώσεις στον κομματικό ανταγωνισμό
Μια πρώτη παράμετρος είναι το γεγονός ότι το ‘κόμμα Αβραμόπουλου’ επιδρά στο σύνολο της πολιτικής σκηνής και δεν αποτελεί ‘πρόβλημα της Δεξιάς’, όπως μια μερίδα στελεχών του ΠΑΣΟΚ επιχείρησε να υποστηρίξει. Υπό μία έννοια μάλιστα, θα μπορούσε να πει κάποιος ότι αφορά λιγότερο τη Δεξιά από τους άλλους πολιτικούς χώρους, παρά το γεγονός βεβαίως ότι δεν αφήνει ανέπαφη και τη δύναμη τη Ν.Δ.. Ετσι:
· Το ‘κόμμα Αβραμόπουλου’, εκμεταλλευόμενο την υψηλή δημοτικότητα του δημάρχου και την τοποθέτησή του στο επίκεντρο του ‘μιντιακού πολιτικού συστήματος’, καταφέρνει σε αυτή τη φάση να εντάσσεται στο ‘κέντρο’, ή καλύτερα, στον ενδιάμεσο των δύο μεγάλων κομμάτων χώρο. Το γεγονός αυτό θίγει ποιοτικά το κυβερνητικό κόμμα γιατί του αμφισβητεί την πρωτοκαθεδρία σε ένα χώρο που ηγεμονεύει την τελευταία εικοσαετία. Πολύ περισσότερο, απενοχοποιεί τη μετακίνηση παραδοσιακά «αντιδεξιών» ψηφοφόρων του σε μια πιο συντηρητική πολιτική επιλογή.
· Το κόμμα του δημάρχου εκμεταλλεύεται την ανεπαρκέστατη παρουσία της αριστεράς, τόσο στο επίπεδο της κοινωνικής δυναμικής όσο και στο επίπεδο ενός προγράμματος αριστερής (προοδευτικής) διακυβέρνησης. Εκμεταλλεύεται, επίσης, τον κατακερματισμό της και την επακόλουθη αδυναμία της να επηρεάσει σοβαρά θεσμικές πολιτικές και οικονομικές αποφάσεις ή έστω κοινωνικές και ιδεολογικές διεργασίες. Αφαιρεί δε από αυτήν το ‘ισχυρότερο’ ίσως επιχείρημα, αυτό της καταπολέμησης του δικομματισμού, αφού το ‘νέο κόμμα’ εμφανίζεται σε καλύτερη θέση να τον αμφισβητήσει. Οι πολιτικές τάσεις αυτή τη στιγμή καταγράφουν έτσι την απορρόφηση του ΔΗΚΚΙ, τη συρρίκνωση του ΣΥΝ και την έλλειψη πολιτικού ακροατηρίου για το ΚΚΕ.
· Το κόμμα του δημάρχου εκμεταλλεύεται τέλος την υπαρκτή τάση απαξίωσης της πολιτικής, απορροφώντας έτσι ένα σημαντικό κομμάτι της αντι-πολιτικής δυσαρέσκειας, η οποία μέχρι τώρα εκφραζόταν από τα πολύ μικρά κόμματα ή από επιλογές Λευκού/Ακυρου και αποχής.
Το πολιτικό αδιέξοδο των εσωτερικών αντιπολιτεύσεων
Μια άλλη παράμετρος της εμφάνισης του νέου κόμματος αφορά στο στρατηγικό αδιέξοδο που εμφανίζεται στις εσωτερικές αντιπολιτεύσεις των κομμάτων διακυβέρνησης. Παρά την αρχική εκτίμηση ορισμένων, ότι η εμφάνιση του ‘κόμματος Αβραμόπουλου’ θα ενίσχυε τη διαπραγματευτική και πολιτική ισχύ των αντιηγετικών πόλων (Α.Τσοχατζόπουλος – Ντ.Μπακογιάννη), η επίδρασή του φαίνεται ότι είναι ακριβώς αντίστροφη. Η ενίσχυση του Κ.Σημίτη στο εσωκομματικό πεδίο πρέπει να θεωρείται πιθανότατη, στο μέτρο που η εσωκομματική αντιπολίτευση δεν διαθέτει εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης, ενώ και οι γενικές επικλήσεις περί «κοινωνικού προσώπου» και «κεντροαριστερής στροφής» δεν έχουν καμμία πλέον κοινωνική αντιστοίχηση εφ’όσον η φθορά του κόμματος είναι κεντροδεξιάς φοράς. Αλλά και στο εσωτερικό της Ν.Δ. η κατάσταση είναι παρόμοια. Η μεγάλη εκλογική συνοχή του κόμματος και η υψηλή δημοτικότητα του Κ.Καραμανλή δεν αφήνουν έδαφος για ανάπτυξη εναλλακτικής εσωκομματικής λύσης. Μάλιστα, στο μέτρο που θα εμπεδώνεται η αίσθηση ότι η Ν.Δ. ενισχύει την πρωτοκαθεδρία της παρά την εμφάνιση ‘κόμματος Αβραμόπουλου’, είναι πιθανότερο να ενισχύεται η συνοχή της και κατ’επέκταση η εσωκομματική κυριαρχία του αρχηγού της.
Η αντιφατικότητα του ‘ρεύματος Αβραμόπουλου’
Μια τρίτη, τέλος, παράμετρος αφορά στην ίδια την εσωτερική σύνθεση του ‘νέου κόμματος’ και στην επίδραση που μπορεί να έχει στη συνοχή και στη χρονική αντοχή του. Εύκολα κανείς μπορεί να παρατηρήσει, ότι οι κοινωνικές δυνάμεις που εκδηλώνουν σήμερα την πρόθεση να κινηθούν εκλογικά προς το νέο κόμμα είναι εντελώς διαφορετικών συμφερόντων και διαφορετικών ιδεολογικών κινήτρων. Ετσι, στην υποστήριξη σήμερα του διαβήματος αυτού συμπίπτουν ομάδες ανώτερης κοινωνικής-ταξικής προέλευσης και ομάδες ανέργων, φτωχών και κατώτερων κοινωνικών τάξεων. Συμπίπτουν, επίσης, νέοι ηλικίας ψηφοφόροι αντι-πολιτικής ιδεολογίας και ψηφοφόροι συνειδητής ‘αντι-δικομματικής’ πολιτικής ιδεολογίας.
Για τον δήμαρχο της Αθήνας οι δυσκολίες της πολιτικής αρχίζουν μόλις τώρα. Τώρα που θα κληθεί σ’αυτόν τον αντιφατικό κοινωνικό περίγυρο να δώσει πολιτική ταυτότητα και προγραμματική κατεύθυνση. Τώρα που θα κληθεί να προσδώσει ένα θετικό ιδεολογικό στίγμα στους πολίτες που τον παρακολουθούν, χωρίς να έχει τη συνδρομή αποκλειστικά επικοινωνιακών life styles.
Υπάρχουν πολλοί που θεωρούν ότι ο Αβραμόπουλος, ακριβώς επειδή τοποθετείται στο ‘κέντρο’ και όχι στα ‘άκρα’ (όπως ο Τσοβόλας ή ο Σαμαράς), θα αποδειχτεί πολύ πιο ανθεκτικός. Η άποψη αυτή είναι απολύτως ορθολογική και πιθανόν να είναι και απολύτως σωστή. Ωστόσο, δεν αποκλείεται η ιστορία να επιφυλάξει στον Δ.Αβραμόπουλο μια από τις γνωστές της πονηριές. Κι’αυτό γιατί τόσο ο Δ.Τσοβόλας όσο και ο Α.Σαμαράς μπορεί να απευθύνθηκαν σε ένα μικρά σχετικά κοινωνικό ακροατήριο (όσο μικρός μπορεί να θεωρηθεί ένας εκλογικός περίγυρος του 10% με τον οποίον φλέρταραν σε δεδομένες στιγμές), όμως το ακροατήριο αυτό υπήρξε συνεκτικό κοινωνικά και ιδεολογικά, υπήρξε ένα ακροατήριο με ταυτότητα. Στην προκειμένη περίπτωση μπορεί το ακροατήριο να εμφανίζεται πολύ μεγαλύτερο, ωστόσο η συνεκτικότητά του είναι αβέβαιη.
|
