Καθημερινά νέες πληροφορίες έρχονται στην επιφάνεια για την εγκληματική δράση της Χρυσής Αυγής. Ηγεσία, στελέχη και μέλη των νεοναζί συλλαμβάνονται για τη διεύθυνση, οργάνωση και υλοποίηση των δολοφονικών επιθέσεων των ταγμάτων εφόδου, ενώ ο ανακριτής ζήτησε άρση της βουλευτικής ασυλίας χρυσαυγιτών με την κατηγορία της κατάλυσης της Δημοκρατίας. Πρώην και εν ενεργεία μέλη της σπάνε την «ομερτά» και αποκαλύπτουν «έργα και ημέρες» της εγκληματικής νεοναζιστικής οργάνωσης. Οι πληροφορίες  για τους κρυφούς χορηγούς (εφοπλιστές, νονοί της νύχτας και ιερωμένοι) και τα συμφέροντα (εφοπλιστών και μεγαλοεργολάβων της ζώνης) που εξυπηρετούσε η Χρυσή Αυγή πληθαίνουν καταρρίπτοντας οριστικά το μύθο της αντισυστημικότητας. Ωστόσο το νεοναζιστικό κόμμα παραμένει στην τρίτη θέση των δημοσκοπήσεων (με πτωτική τάση) συγκεντρώνοντας, κατά μέσο όρο, στις τελευταίες δημοσκοπήσεις περίπου το 6% με 8%. «Υπάρχουν τελικά στην Ελλάδα τόσοι νεοναζί;», είναι το ερώτημα που τίθεται. «Πρόκειται για μια ακροδεξιά που είχε ρίζες στην Ελλάδα, ιστορικές και ιδεολογικές, και που μέσα από την κρίση βρήκε έκφραση σε αυτό το μόρφωμα», απαντά στο tvxs.gr o δημοσκόπος και πολιτικός αναλυτή της VPRC Χριστόφορος Βερναρδάκης.

 
«Έχει συγκεντρώσει ένα σκληρό πυρήνα που δεν είναι εύκολο να συμπιεστεί προς τα κάτω. Και όταν μιλάμε για σκληρό πυρήνα δεν εννοούμε τους νεοναζί, δηλαδή έναν ιδεολογικό πυρήνα, αλλά αναφερόμαστε σε έναν πολιτισμικό πυρήνα. Υπάρχουν άνθρωποι που λειτουργούν περισσότερο με το θυμικό παρά με ορθολογισμό. Παράλληλα δεν είναι σίγουρο πως όλοι διαβάζουν ή μαθαίνουν για το ποιόν της Χρυσής Αυγής. Υπάρχει μια εξαντλητική οικονομική και κοινωνική κρίση που παράγει ανορθολογισμό, ρατσισμό, ατομικισμό, κυνισμό κ.α. και μέσα σε αυτό το πλαίσιο δεν είναι υποχρεωτικό κάποιος να είναι οπαδός του ναζισμού ή να γνωρίζει την ιστορία του ναζισμού, απλά κινείται σε μια λογική που πάει προς τη Χρυσή Αυγή», αναφέρει ο Χ. Βερναρδάκης και συνεχίζει:
 
Στην ουσία «βρίσκει ορισμένες εκφράσεις της Χρυσής Αυγής που του ταιριάζουν όπως είναι για παράδειγμα ο ρατσισμός, η βίαιη εξατομικευμένη συμπεριφορά ή μια ακραία γενικά συμπεριφορά μέσα από τα φαινόμενα βίας που παράγει η οικονομική κρίση. Αντικειμενικά και φυσιολογικά ένα κομμάτι θα κινηθεί προς μορφώματα τύπου Χρυσής Αυγής. Ωστόσο σίγουρα σε αυτό το ποσοστό των υποστηρικτών υπάρχει και ένα σημαντικό μέρος νεοναζί».
 
Σχετικά με τα ποιοτικά χαρακτηριστικά όσων παρουσιάζονται ακόμη και σήμερα ως υποστηρικτές των νεοναζί ο κ. Βερναρδάκης σημειώνει πως πρόκειται κυρίως για μια «απέχθεια προς το πολιτικό σύστημα και κατανόηση του κοινωνικού περίγυρου με όρους ατομικής βίας και επικράτησης έναντι του πιο αδύναμου». Παράλληλα οι υποστηρικτές της νεοναζιστικής οργάνωσης, τουλάχιστον μέχρι σήμερα, μοιάζουν «να αδιαφορούν για το τι συμβαίνει, αρνούνται να πιστέψουν τα όσα αποκαλύπτονται». Εξάλλου μέσω της νοοτροπίας του ατομικισμού και της βίας «μπορούν να αμφισβητήσουν την αλήθεια των αποκαλύψεων». Επιπλέον «δεν πρέπει να αποκλείσουμε μια μερίδα να μην πείθεται για τη δράση των νεοναζί ακριβώς επειδή υπάρχει μια επίθεση από τα καθεστωτικά μέσα, που ως θεσμός έχουν πλέον μικρό βαθμό αξιοπιστίας. Αυτό είναι πάντα μια εκδοχή», που πρέπει να εξετάζουμε, ενώ δεν αποκλείεται και το ενδεχόμενο μιας άρνησης να αποδεχτούν πως υποστήριξαν μια τέτοια οργάνωση.
 
Η ακροδεξιά αναζητά πολιτική έκφραση
 
Ερωτηθείς αν μπορεί να διατυπώσει ορισμένες εκτιμήσεις για το επόμενο διάστημα, ο Χριστόφορος Βερναρδάκης επισήμανε πως δεν μπορούν να γίνουν εκτιμήσεις καθώς παραμένει άγνωστο αν η Χρυσή Αυγή θα υπάρχει ως μόρφωμα, τουλάχιστον όπως το γνωρίζαμε μέχρι πριν από λίγο καιρό. «Ενδέχεται να υπάρξουν αλλαγές σε επίπεδο κομματικής έκφρασης. Το σίγουρο είναι πως υπάρχουν οι κοινωνικές υποδοχές για την ύπαρξη ενός κόμματος της εξτρεμιστικής ακροδεξιάς, στα όρια ενός φασιστικού κόμματος. Τώρα αν θα συνεχίσει να είναι η Χρυσή Αυγή ο εκφραστής αυτού του χώρου ή θα δημιουργηθεί ένα άλλο μόρφωμα αυτό δεν μπορούμε ακόμη να το ξέρουμε». Σε ό,τι αφορά στην πτώση των ποσοστών της Χρυσής Αυγής υπογραμμίζει πως υπάρχει μια πτωτική τάση αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να εξαφανιστεί, το «ποσοστό θα είναι διακριτό». «Αν η Χρυσή Αυγή κλείσει οριστικά τα γραφεία της, κλείσει σαν κόμμα, προφανώς θα εξαφανιστεί, αλλά αυτό που δεν πρόκειται να εξαφανιστεί είναι η αντίληψη που υπάρχει, η οποία προφανώς θα αναζητήσει μια πολιτική έκφραση».
 
Οι ιστορικές ρίζες της ακροδεξιάς
 
«Η ακροδεξιά έχει ιδεολογικές και ιστορικές ρίζες στην ελληνική κοινωνία αλλά τα τελευταία δύο τρία χρόνια έχει φουντώσει εξαιτίας της γενικευμένης κρίσης», δηλώνει στο tvxs.gr ο κ. Βερναρδάκης. Όπως αναφέρει η Χρυσή Αυγή είναι ένα «πολυσυλλεκτικό μόρφωμα» καθώς συγκεντρώθηκαν «άνθρωποι του κρατικού κατασταλτικού μηχανισμού που είναι εξοικειωμένοι με την καταστολή, αλλά και εξαθλιωμένοι άνθρωποι που δεν βρίσκουν ελπίδα και νομίζουν πως θα επιβιώσουν αν ο διπλανός τους χάσει τη δουλειά του, άνθρωποι που ψάχνουν την ικανοποίηση μέσα στη δυστυχία τους και για αυτό θα επιτεθούν στον πιο αδύναμο». «Όλα αυτά σαν νοοτροπίες υπάρχουν, απλά πήραν πολιτική διάσταση λόγω της συγκυρίας του μνημονίου που αλλάζει, που αναθεωρεί τα πάντα».